Gontowiec Podróżny BLOG

5 marca. „Każdej niedzieli człek się weseli”, dzisiaj jednak szczególnie weselić się powinny teściowe, wszak piąty dzień marca to ich święto. Zainicjowano je we Francji w roku 2008 i dość szybko wrosło w kalendarze. Jedynie w USA celebrowane jest w czwartą niedzielę października.

Dziś teściowa to po prostu matka współmałżonka, ale w polskiej tradycji rozróżniano ongiś matkę żony (teściową, nazywaną wcześniej cieścią) od matki męża (świekry). Tak też było z teściem. W słowniku Jana Mączyńskiego z roku 1564 można przeczytać: „Cieść, to jest żony mojej ojciec, niektórzy świekrem zowią, ale niewłaściwie, bo świekier jest mężów ojciec, którego zowią po łacinie socer”. Żonę wuja (brata matki) nazywano wówczas wujenką, a żonę stryja (brata ojca) – stryjenką. Za to o mężu ciotki (siostry któregoś z rodziców) mówiono zabawnie – pociot albo naciot, a zamiast wnuk i wnuczka – wnęk i wnęka. O dziecku mawiano po prostu cędo. Współczesność trochę nam to barwne słownictwo uprościła.
Świekra miała zdecydowanie większą możliwość, by zatruć życie synowej, ponieważ zgodnie z tradycją, świeżo poślubiona żona przeprowadzała się do wielopokoleniowego domu męża rządzonego przez jego rodzicielkę i powinna podporządkować się wyznaczonym sobie obowiązkom. Teściowa z pewnością takiej władzy nad zięciem nie miała. W starych porzekadłach mawiano nawet, że „Zięć jest kolumną, na której wspiera się serce teściowej” oraz „Szanuj zięcia dla dziecięcia”.

Te z przysłów, które mówią, że „Od krzyku teściowej nawet pies ucieka”, „Zła teściowa nawet z tyłu ma uszy”, „Kaszanka nie wędlina, teściowa nie rodzina”, z pewnością częściej dotyczyły świekr i ich wojenek ze snechami (synowymi). Porzekadła nie przebierają w słowach: „Matka mężowa – głowa wężowa” („Zła teściowa jad żmii w sobie chowa”). Na szczęście teściowe nie zawsze były potworami, zdarzały się też sympatyczne i pomocne.
Dziś młodzi mieszkają zazwyczaj osobno, teściowe nadal bywają różne i to niezależnie od tego, czy są matkami męża czy żony, jednak o wiele częściej po prostu zajmują się sobą i swoimi zainteresowaniami, bo przecież „Nikt tak dobrze nie potrafi żyć z teściową jak ona sama”. O tych wszystkowiedzących i uwielbiających się wtrącać mawia się niekiedy z przymrużeniem oka: „Rodzina bez teściowej jest jak zegar bez wskazówek” i „Sumienie jest jak teściowa, której wizyta nie ma końca”.

Warto wiedzieć, że mamy w kraju dwa pomniki teściowej, a raz w roku można wziąć udział w zjeździe teściowych. Pierwszy z pomników to widoczna na zdjęciu ławeczka w inowrocławskiej Pijalni Wód. Zasiadła na niej, trzymająca na kolanach małego pieska, elegancka starsza pani w ogromnym kapeluszu. Jest tak sympatyczna, że wszyscy chętnie się do niej przysiadają. Ja w każdym razie odwiedzam ją za każdym pobytem w tym mieście. W końcu sama nie od dziś jestem teściową. Miałam też niedużego psa i lubię kapelusze.


Drugiego pomnika szukajcie na Rynku w małopolskich Ryglicach. Tam teściową umieszczono w… fontannie, w dodatku w towarzystwie synowej i wnuka. Grupę rzeźb nazwano „Pogórzańską Penelopą” albo „Pomnikiem emigranta”. Zgodnie z opisem przedstawia „młodą kobietę w ciąży, jej syna oraz teściową, patrzących z utęsknieniem w kierunku Tarnowa, w oczekiwaniu na powrót syna, męża i ojca, który wyjechał za chlebem”.

Teściowe mają też swoją patronkę. Jest nią błogosławiona Marianna Biernacka z podlaskiego Lipska i to w tej miejscowości nad Biebrzą odbywają się doroczne zjazdy teściowych. Historia jest tragiczna, bowiem 13.07.1943 r. Marianna poszła na egzekucję w zamian za swoją ciężarną synową. Beatyfikowana została w 1999 r. Ocalona przez nią synowa przeżyła jeszcze 71 lat, zmarła w 2014 r. dożywszy lat 97.

Ponieważ teściowe obok policjantów i blondynek są jednym z najpopularniejszych tematów do żartów, przekornie zakończę dziś maksymą „Zawsze dziękuj swojej teściowej, ponieważ to ona jest przyczyną twojego największego źródła szczęścia”, a wszystkim synowym życzę, by mogły powiedzieć o sobie „Mój mąż traktuje mnie jak księżniczkę, a to oznacza, że został wychowany przez osobę, która jest królową”. No i jeszcze stara prawda: „Nim zostanie się teściową, najpierw trzeba być synową”.

tekst Maria Gonta
foto Bogdan Gonta

Dodaj komentarz:

Milion dla filharmonii

W środę 6 grudnia 2023 r. marszałek Marcin Jabłoński spotkał się z dyrektor Filharmonii Gorzowskiej Joanną Pisarewicz. W projekt budżetu Samorządu ... <czytaj dalej>

Oprogramowanie Lubuskie trzeba zaktualizować

- Oprogramowanie Lubuskie trzeba zaktualizować - powiedział podczas spotkania lubuskich samorządowców w Paradyżu - Gościkowie prezydent Gorzowa Jacek Wójcicki. 7 grudnia ... <czytaj dalej>

Coraz bliżej święta

Otwarcie hali sportowo-widowiskowej Arena GORZÓW jest głównym elementem tegorocznej kampanii „Gorzów blisko świąt”. Dwudniowa impreza zaplanowana jest w dniach 9-10 ... <czytaj dalej>

Chcą nowego porozumienia paradyskiego

Prezydent Gorzowa Jacek Wójcicki, wspólnie z prezydentami Zielonej Góry Januszem Kubickim i Nowej Soli Jackiem Milewskim, jest inicjatorem i współorganizatorem ... <czytaj dalej>

«	grudzień 2023					»
P	W	Ś	C	P	S	N
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30	31

Wierzą, że tym razem się uda

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Niekoniecznie. Teraz jest jednak miastem wojewódzkim. Jeżeli Zielona Góra chce dalej czerpać profity z urzędu marszałkowskiego, musi się jakoś <czytaj dalej>

Nie mam nic przeciwko likwidacji sztucznego woj.lubuskiego - Gorzów lepiej będzie się miał we współpracy ze Szczecinem. <czytaj dalej>

Może warto postraszyć rozpadem województwa. To od razu postawiłoby do pionu przyjaciół z południa. <czytaj dalej>

Dziękuję za recenzję.Trzeba to obejrzeć. <czytaj dalej>

Nazwa jest wtórna. Najpierw co z upadkiem tego miasta, nawet jak zmienimy nazwę na Nowy Jork to gadaniem niczego dalej nic się nie poprawi. Ślep <czytaj dalej>