Gontowiec Podróżny BLOG

21 grudnia. No i dotarliśmy wspólnie do kolejnej zimy. Astronomicznej, bo kalendarzową powitamy dopiero jutro. I wtedy będzie już komplet zim, a ta dzisiejsza będzie nam panować aż do marca, pomimo faktu, że wszelka białość za oknem zdążyła się już rozpłynąć. Dzisiejszy dzień jest w dodatku najkrótszy w całym bieżącym roku, a noc dłuuugaaa jak żadna wcześniejsza i żadna z pozostałych nam jeszcze do jego końca. Nawet przysłowie wie, że „na Tomasza najdłuższa noc nasza”.

Kolejne porzekadło brzmi pocieszająco: „Na święty Tomasz dzień z nocą się sili. Mniej nocy, więcej dnia będzie już po chwili”, bo „Na Boże Narodzenie przybędzie dnia na kurze stąpnienie, a na Nowy Rok – na barani skok”.

Pogoda na przyszłoroczny sierpień, według dawnych zwyczajów prognozowana w oparciu o wczorajszy dzień (20.12.2022), zapowiada miesiąc ciepły, mokry i niezbyt wietrzny. Wielkich ulew być nie powinno, za to siąpić może niemal codziennie. Dziś kreuje się aura na wrzesień 2023, natomiast za większością cytowanych przysłów stoi św. Tomasz Apostoł, którego wspomnienie obchodzono niegdyś właśnie 21 grudnia. Obecnie jest z tym cały galimatias i w zależności od religii wspominany jest on w najprzeróżniejszych terminach, przysłowia jednak pamiętają datę grudniową. I tak:
- „Od świętego Toma siedź przy piecu doma”,
- „Na świętego Toma będą wieprze doma, bo je z żołędzi chłop do dom przypędzi”,
- „Święty Toma siedzi w dole, wieprzki kole”,
- „Na św. Toma Gody już doma”.

Z ludowych porzekadeł wynika, że i w meteorologii miał święty sporo do powiedzenia:
- „Gdy na Tomasza deszcz pada, zmienną zimę zapowiada”,
- „Gdy na Tomasza pogoda, styczeń silne wiatry poda”,
- „Jaka pogoda Tomaszowa, taka będzie i majowa”.
Nic tu jednak nie było takie proste, bowiem kiedy aura dopisywała, to jak Filip z konopi wyskakiwało ostrzeżenie: nie ciesz się zbytnio, bo zdarza się i tak: „Kiedy Tomasz jaśnieje, duszę chłopu wywieje.”

Oczywiście były też związane z dzisiejszym dniem przesądy:
- „Na Tomasza nie chodź do lasa” – wierzono, że takie wyprawy przykro się kończą, a na potwierdzenie prawdziwości przysłowia opowiadano historie, w których czyjś tam koń nogę złamał, kogoś tam o mało nie przygniotło drzewo…
- w opisach wiejskich zwyczajów znalazłam też taką informację: „W dzień św. Tomasza (21 grudnia) nie dają bydłu paszy zaraz z rana, jak po inny czas, lecz tłuką sól miałko, mięszają ją z cebulą i czosnkiem, wreszcie tą mieszaniną nacierają każdemu bydlęciu naprzód zęby, a dopiero potem zakładają paszę”.

Przed wiekami funkcjonowało w naszym kraju szlacheckie powiedzenie „Przyjaźń nasza do świętego Tomasza”. Sięgało ono roku 1578, kiedy to Stefan Batory zrzekł się uprawnień najwyższego sędziego ziemskiego na rzecz utworzonego właśnie Trybunału Koronnego. Był to pierwszy w Europie sąd najwyższy niezależny od władcy. Dla Wielkopolski zbierał się on w Piotrkowie, zwanym odtąd Trybunalskim, a dla Małopolski i Litwy w Lublinie. Zimowe obrady przypadały właśnie 21 grudnia, w dzień św. Tomasza.

Siedzibą piotrkowskiego Trybunału Koronnego był ratusz miejski; rozebrano go w 1868 r. Dziś w miejscu gdzie stał, na środku Rynku Trybunalskiego, znajduje się niewysoki murek, pokazujący zasięg i rozkład dawnej budowli. Jest też pamiątkowa tablica, wmurowana w 400-lecie powołania Trybunału, a obok zrekonstruowano dawny pręgierz (według dokumentów, w trakcie obrad przykuto do niego 12 osób). Gmach lubelskiego Trybunału (na zdjęciu) przetrwał do naszych czasów. Wielokrotnie przebudowywany, dziś mieści Pałac Ślubów. Szukajcie go w centralnym miejscu Rynku Starego Miasta, moim zdaniem najpiękniejszego rynku w kraju.


Pamiętajcie też, że 21 grudnia jest Światowym Dniem Pozdrawiania Brunetek. Szukając informacji na temat obchodów, ze zdziwieniem przeczytałam, że w świetle międzynarodowych badań, panie o ciemniejszych włosach odnoszą większe sukcesy zawodowe, pracują na wyższych stanowiskach i więcej zarabiają. Blondynki uważane są za bardziej rozrywkowe. A mnie się wydawało, że co jak co, ale kolor włosów nie ma żadnego wpływu na karierę, tymczasem światem rządzą stereotypy. Człowiek (czyli ja) uczy się przez całe życie.

Tekst i foto Maria Gonta

Dodaj komentarz:

Coraz bliżej święta

Otwarcie hali sportowo-widowiskowej Arena GORZÓW jest głównym elementem tegorocznej kampanii „Gorzów blisko świąt”. Dwudniowa impreza zaplanowana jest w dniach 9-10 ... <czytaj dalej>

Chcą nowego porozumienia paradyskiego

Prezydent Gorzowa Jacek Wójcicki, wspólnie z prezydentami Zielonej Góry Januszem Kubickim i Nowej Soli Jackiem Milewskim, jest inicjatorem i współorganizatorem ... <czytaj dalej>

Uzasadnienie inicjatywy obywatelskiej

Publikujemy UZASADNIENIE INICJATYWY OBYWATELSKIEJ na rzecz skrócenia urzędowej nazwy miasta Gorzów Wielkopolski i przywrócenia jej historycznego polskiego brzmienia – GORZÓW. WSTĘP tylko ... <czytaj dalej>

Petycja

Szanowny Panie Prezydencie, powstała petycja dotycząca likwidacji podziemnego przejścia dla pieszych przez ulicę Piłsudskiego. Ja chciałabym się przyłączyć do tej inicjatywy, ... <czytaj dalej>

«	grudzień 2023					»
P	W	Ś	C	P	S	N
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30	31

Wierzą, że tym razem się uda

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Nazwa jest wtórna. Najpierw co z upadkiem tego miasta, nawet jak zmienimy nazwę na Nowy Jork to gadaniem niczego dalej nic się nie poprawi. Ślep <czytaj dalej>

Brawo --- Krystina z Jenina ! <czytaj dalej>

):-)
Zmp <czytaj dalej>

Dobrze byłoby, urzędnicy miejscy, płacący naszą kasą, abyście przyjrzeli się dokładnie pracom na Dworcowej. Terminy gonią, piachu nie sypano <czytaj dalej>

Oba miasta stracą na kasacji województwa. Jedyny myk jest taki, że Gorzów straci dużo mniej niz Zielona Góra, bo duzo mniej z tego województwa <czytaj dalej>