Gontowiec Podróżny BLOG

Gdybyśmy grali właśnie w skojarzenia, to na hasło „4 grudnia”, każdy (nawet przedszkolak) odpowiedziałby „Barbórka”. Oczywiście, mam na myśli nasz kraj. Przecież wszyscy w Polsce wiemy, że „Barbara święta o górnikach pamięta”. Kojarzymy ją z górniczym świętem przy śpiewach i tańcach, okraszonych piwem oraz krupniokami, tymczasem na Podhalu jadano tego dnia tylko suszone śledzie. I to tam napominano: „na świętej Barbarze, nie grzeb nigdy w garze, nie zaglądaj do talerza, nie jedz pieczonego zwierza.”


W Wielkopolsce (głównie w rejonie Poznania), wstrzymywano pracę w zakładach produkujących sprzęt rolniczy i świętowano podobnie jak na Śląsku – tańcem i śpiewami, na Kaszubach rybacy brali udział w specjalnych mszach barbórkowych, na których prosili o dobre połowy i opiekę na morzu. W czasie zaborów szczególnie żarliwie modliły się do Barbary panny na wydaniu i ich narzeczeni, mogący spodziewać się w każdej chwili poboru wojskowego: „Proś Boga dziewczyno i świętej Barbary, ażeby twój chłopiec nie stanął do miary.”

Barbórkowe tradycje nadal są kultywowane na Śląsku (Dzień Górnika), natomiast w całym kraju wiemy, że „Jak Barbara po wodzie, to święta po lodzie” (co w ostatnich latach sprawdza się idealnie) oraz „Jak Barbara po lodzie, święta po wodzie”, czyli po prostu „Niech każdy pamięta, jaka Barbara, takie święta”. Barbórkowych przysłów pogodowych jest jednak całe mnóstwo:

- „Św. Barbara chłopa utopi, albo umrozi”,
- „Gdy w Barbarę pada - zima się ostra zapowiada”,
- „Kiedy na świętą Barbarę błoto, będzie zima jak złoto”,
- „Gdy w św. Barbarę gęś po stawie chodzi, w Boże Narodzenie pływać po nim się godzi”,
- „Gdy na św. Barbarę, mróz, sanie na górę włóż, a szykuj dobry wóz”,
- „Na święta Barbarę, dobądź ze skrzyni czamarę” (wg Wikipedii „czamara = męskie okrycie wierzchnie pochodzenia węgierskiego, noszone od XVI wieku. Sięgająca do bioder lub połowy ud w kroju zbliżonym do kontusza, podbijana futrem, z długimi, prostymi, wąskimi rękawami, wykładanym, wąskim, wysokim kołnierzem, ozdobnymi guzikami i szamerunkami”),
- „Na świętą Barbarę włóż pudło na garę” (gara = dziura w drzewie wyciosana, w tym
zaś znaczeniu: otwór u pudła sanek, dla wprawienia weń dyszla).
- „Gdy w św. Barbarę ostre mrozy, to na zimę gotuj wozy; a gdy roztajanie, każ opatrzyć sanie”.

Na świecie już po raz dziesiąty obchodzony jest Światowy Dzień Ochrony Dzikich Zwierząt i Międzynarodowy Dzień Geparda. W pierwszym chodzi głownie o walkę z kłusownikami, drugi zwraca uwagę na sytuację gepardów, których na wolności naliczono już tylko ok.6.000 sztuk. Warto też wiedzieć, że dziś świętują kostki do gry. Te najzwyklejsze, znane głownie z planszówek sześciany z kropkami na każdym boku, są zaledwie jedną z odmian wykorzystywanych w tym celu wielościanów. Nie wiadomo kto je wymyślił, ale występują nawet w „Mahabharacie” – hinduskim eposie o stworzeniu świata.

Najstarsze odkryte przez archeologów kostki sześcienne liczą sobie co najmniej cztery tysiące lat (znaleziono je w grobowcach egipskich pochodzących z 2000 r p.n.e.), czworościenne są jeszcze starsze (Królewska Gra z Ur z 2600 r. p.n.e.). Najnowsze, produkowane już po wynalezieniu tworzyw sztucznych, mogą za to mieć nawet 100 ścianek, a na nich nie tylko kropki, ale też litery bądź różne symbole.

Chociaż często powołujemy się na przysłowie „Czwarty grudzień jaki, cały grudzień taki”, nie ma co wróżyć z dzisiejszej pogody (zima przecież zawsze zaskakuje), tylko skupić się na świętujących dziś Barbarach, Basiach i Basieńkach, którym życzę tanecznego dnia, a wszystkim pozostałym – radosnego spędzenia niedzieli. Rodzinna partyjka planszówki jest dzisiaj świetnym pomysłem. Niech i kostki do gry poczują się docenione.

Dzisiejsza kartka z kalendarza, inspirowana wizytą w kopalni soli w Kłodawie, przedstawia fragment podziemnej kaplicy św. Kingi i św. Barbary. Figury obu świętych wykonano z soli kłodawskiej, a barwy nie są absolutnie „podciągane”. Taka sól naprawdę tutaj występuje, więc zamiast „różowej himalajskiej”, kupujcie „różową kłodawską”. Na pewno jest tańsza, a przede wszystkim nasza własna.

Tekst i foto Maria Gonta

Dodaj komentarz:

Nowa e-usługa w urzędzie skarbowym

Oczekiwana przez użytkowników usługa „Rozliczenia” już dostępna w e-Urzędzie Skarbowym. Dzięki nowej usłudze w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) podatnicy i płatnicy mogą ... <czytaj dalej>

Od słowa może zacząć się wszelkie zło

Na początku było słowo. Tak, Biblia. Od słowa zaczyna się wszelkie dobro, ale i od słowa może zacząć się wszelkie ... <czytaj dalej>

Rodzą się dzieci dzięki programowi in vitro

Gorzowski program polityki zdrowotnej, pomagający w leczeniu niepłodności, realizowany jest od dwóch lat. Dzięki wsparciu z miejskiego budżetu na świat ... <czytaj dalej>

Gigantyczna afera na szczytach władzy

Publikujemy felieton Jerzego Wierchowicza. Kilka tygodni temu zjednoczona prawica przegłosowała 4 pytania referendalne, z których dwa dotyczyły kwestii nielegalnych imigrantów czyli, ... <czytaj dalej>

«	wrzesień 2023					»
P	W	Ś	C	P	S	N
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30

Wybór między dobrym a dobrym

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Tak, ta Symfonia, jej Muzyka to swoiste katharsis dla wykonawców i słuchaczy...
Z.M.P. <czytaj dalej>

Moja laurka dla pani Weroniki


Moja Pani od polskiego ma siwe włosy
i jest po dwóch zawałach

Ale ciągle, kiedy z N <czytaj dalej>

Świetna sesja.Dobrze że Byłyście.Błyskawiczna relacja bezcenna.Podziwiam.

<czytaj dalej>

Przypomnę ostatni film i zarazem pierwszy polski który wygrał Oscara. To ida. Tylko za wątek w szpitalu gdzie chory przyznał się że siekierą z <czytaj dalej>

Ten biuletyn to świetna sprawa. Nie mogę się co roku nadziwić, że osoby z "takimi" (bardzo ciekawymi) życiorysami mieszkają obok mnie <czytaj dalej>