Gontowiec Podróżny BLOG

5 sierpnia. „Piwo posiada wartości odżywcze, podczas gdy żywność nie ma wartości piwnych" – te słowa przypisuje się Januszowi Gajosowi, a ja cytuję je dzisiaj zamiast przysłowia, bowiem niemal wszystkie kalendarze oznajmiają, że oto świętujemy Światowy Dzień Piwa. Tym razem nie jest on związany z żadną konkretną rocznicą. Ot, po prostu ktoś kiedyś tak sobie wymyślił, rzucił hasło i… przyjęło się. Czyż mogło być inaczej?
O popularności tego napoju świadczy 40 przysłów i powiedzonek zebranych w XIX w. przez Samuela Adalberga. Gdyby spisywał je dziś, zajęłyby z pewnością znacznie więcej stron. Nie zamierzam wszystkich cytować, kilka jednak warto. Zacznę od powiedzeń wraz z ich dziewiętnastowiecznymi wyjaśnieniami, które same w sobie są dziełem sztuki:

- „Ciepłe piwko z niego = powolny, rozlazły lub też o człowieku bez stałych przekonań, charakteru, jak chcesz tak nim pokierujesz”,
- „Gdzie piwo warzą, tam się chleb nie upiecze = zbytnie picie różnych trunków, a osobliwie gorzałki, apetyt oddalają”,
- „Jeszcze piwko nie wyszumiało – o młodym człowieku, który się jeszcze nie ustatkował”,
- „Młode piwko szumi/ Młode piwko się burzy = długo tu już spokojna głowa nie może być, zawżdy młode piwo musi się w niej kręcić”,
- „Nawarzyć sobie piwa/ Nawarzyć wiele piwa/ Nikt mi tego piwa nie nawarzył, jedno on = nabawić się, narobić sobie kłopotu; zagmatwać, powikłać sprawę jaką”,
- „W odetkanej butli skwaśnieje piwo – tak mówią, zachęcając gościa do wypicia napoczętej butelki”,
- „Zaprosić kogo na kwaśne piwo = udzielić komu niemiłej wymówki, napomnienia, dać komu łacinę” (gdzie „dać łacinę” oznaczało dać nauczkę, złajać ),
- „Złe piwo warzyć = siać rozterki, niezgodę między ludźmi”.

Historii złocistego napoju też przytaczać nie będę, przyda się natomiast kilka historyjek o nim. Na pierwszy ogień Sancta Piva, czyli święta o smacznie brzmiącym imieniu, która – chociaż nie istnieje – wspominana była w anegdocie już cztery wieki temu. Istnieje kilka wersji opowiastki, najbardziej znana dotyczy papieża Klemensa VIII (1536-1605), wzywającego na łożu boleści „Piva di Polonia, piva di Warka”. Odmawiający przy nim „Litanię do Wszystkich Świętych” duchowni, ochoczo podchwycili: „Sancta Piva di Warka, ora pro eo!” (Święta Piwo, módl się za nim!). Skąd mogli wiedzieć, że tajemnicze słowo „piva” nie określa żadnej osoby, tylko napój nazywany we Włoszech „birra”? W każdym razie umierający papież miał wówczas parsknąć szczerym śmiechem, dzięki czemu pękł, uniemożliwiający mu jedzenie wrzód w gardle. Cudem nie wdało się zakażenie (w końcu to świątobliwa osoba), a Klemens VIII zasiadał bezpiecznie na papieskim tronie jeszcze przez wiele lat.

Włosi mawiają: „Jeśli to nie jest prawdziwe, to przynajmniej dobrze wymyślone”. Z tą anegdotką jest jednak jak z zabawą w głuchy telefon. Wszyscy wiedzą, że gdzieś dzwoni, tylko nie wiedzą, w którym kościele i dziś już trudno dojść prawdy (jeżeli takowa w ogóle istniała, bo wszystko może być tylko fikcją literacką). Bohaterem opowiastki bywa zatem inny nuncjusz papieski, kardynał Enrico Caetani (1550-1599). Szkopuł w tym, że historia nie zapamiętała, by którykolwiek z wymienionych cierpiał z powodu wrzodu w gardle. Miał go natomiast ostatni w przedrozbiorowej Polsce nuncjusz, kardynał Ferdinando Maria Saluzzo (1744-1816), tylko że on z kolei urodził się dopiero 46 lat po wydanych w Paryżu (1698) „Pamiętnikach kawalera de Beaujeu”, w których już o „la sainte bière de Varka” wspominano.

Historyjki kolejne to już tylko kilka zdań:
- Pierwsze butelkowane piwo pojawiło się dopiero w połowie XIX w. Wg legendy to mnisi odkryli, że przechowywane w szkle, długo zachowuje świeżość.
- W XIX w. zalecano matkom karmiącym picie piwa, aby tym sposobem dostarczały swoim dzieciom witaminy i minerały oraz wspomagały laktację (w „moich” czasach była to bawarka).
- Natomiast godziny, w których dopuszczalne było spożywanie alkoholu, wymyślono już w średniowieczu. Czas otwarcia i zamknięcia karczm piwnych obwieszczano wtedy za pomocą specjalnego dzwonu. Jeden z nich został zrekonstruowany w gdańskim Dworze Artusa, gdzie nadal można oglądać cynową ladę piwną z 1592 r. Bierglocke umiejscowiony był we wnęce pomiędzy Wielkim Piecem a Ławą Malborską. Rekonstrukcja nie odtwarza wiernie dekoracji i napisów, ponieważ zachowana fotografia była nieczytelna.

Na zakończenie kilka starych przysłów:
- „Kto piwa nawarzy, niech mu pysk oparzy” (dobra riposta na „nawarzenie piwa”),
- „Da się piwo pić, ale rzuci”,
- „Gdzie księża a furmani piją, tam najlepsze piwo”,
- „Łatwo kiepskiego piwa nawarzyć, ale wypić trudno”,
- „I najlepszemu piwowarowi czasem piwo się nie uda”, ale „Każdy piwowar swoje piwo chwali”,
- „Od piwa głowa się kiwa/ Od piwa głowa krzywa/ Od piwa głowa siwa”.

… a na zdjęciu oczywiście rekonstrukcja Bierglocke z Dworu Artusa.


Tekst i foto Maria Gonta

Dodaj komentarz:

Milion dla filharmonii

W środę 6 grudnia 2023 r. marszałek Marcin Jabłoński spotkał się z dyrektor Filharmonii Gorzowskiej Joanną Pisarewicz. W projekt budżetu Samorządu ... <czytaj dalej>

Oprogramowanie Lubuskie trzeba zaktualizować

- Oprogramowanie Lubuskie trzeba zaktualizować - powiedział podczas spotkania lubuskich samorządowców w Paradyżu - Gościkowie prezydent Gorzowa Jacek Wójcicki. 7 grudnia ... <czytaj dalej>

Coraz bliżej święta

Otwarcie hali sportowo-widowiskowej Arena GORZÓW jest głównym elementem tegorocznej kampanii „Gorzów blisko świąt”. Dwudniowa impreza zaplanowana jest w dniach 9-10 ... <czytaj dalej>

Chcą nowego porozumienia paradyskiego

Prezydent Gorzowa Jacek Wójcicki, wspólnie z prezydentami Zielonej Góry Januszem Kubickim i Nowej Soli Jackiem Milewskim, jest inicjatorem i współorganizatorem ... <czytaj dalej>

«	grudzień 2023					»
P	W	Ś	C	P	S	N
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30	31

Wierzą, że tym razem się uda

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Niekoniecznie. Teraz jest jednak miastem wojewódzkim. Jeżeli Zielona Góra chce dalej czerpać profity z urzędu marszałkowskiego, musi się jakoś <czytaj dalej>

Nie mam nic przeciwko likwidacji sztucznego woj.lubuskiego - Gorzów lepiej będzie się miał we współpracy ze Szczecinem. <czytaj dalej>

Może warto postraszyć rozpadem województwa. To od razu postawiłoby do pionu przyjaciół z południa. <czytaj dalej>

Dziękuję za recenzję.Trzeba to obejrzeć. <czytaj dalej>

Nazwa jest wtórna. Najpierw co z upadkiem tego miasta, nawet jak zmienimy nazwę na Nowy Jork to gadaniem niczego dalej nic się nie poprawi. Ślep <czytaj dalej>